Shoqëria Hetuese- Hello world !

Detaj: Vrasje apo vetvrasje?

Vdekjet e shkaktuara nga shkaqet e jashtme janë ndoshta krimet më makabre e të dhimbshme për opinionin publik që ekzistojnë, e ndoshta madje edhe më të vjetrat që lënë pas vehtes një sens instabiliteti vërtetë marramendësisht të thellë.

Për atë që e ka vrarë mund të jetë gëzim apo hidhërim e pse jo edhe që të dyja këto?..

Nëse e vrau vehten a thua çfarë ka ndjerë ? Apo çfarë s`ka ndjerë??.

Ata që e humbën përse reagojnë ashtu si reagojnë?

Gjasë ka edhe që e kanë vetvrarë e hetimi i gjithë kësaj së bashku me shpresat dhe fyerjet e këtyre të përmendurve më lartë hidhen mbi atë që e heton gjithë këtë katrahurë, e hetimi i kësaj është vet vija e kaltër e tmerrësisht e hollë në të cilën zhvillohet jeta e hetuesve që duket kaq e qetë e enigmatike nga larg por s`është asgjë tjetër përveç se ngulfatëse për të gjithë ata e ato që jetojnë secilën ditë të jetës brenda saj.  

Në aspektin hetimor dhe kriminalistik çdo gjë kërkon si gjellë kryesuese shkencë të pjekur me një sos përvoje mbi të në mënyrë që shija t`i kënaqë të gjithë prezent në këtë darkë makabre, përpos vet atyre që dërguan ftesat.

Të përmendim ca gjëra lidhur me vetvrasjen që janë standard i të gjitha vetvrasjeve e që i bënë të duken sikur i njejti vrasës i ka kryer që të gjitha ndër shekuj kurdo që ndodhën:

Me armë zjarri.

1. Plagët e vrimave të hyrjes dhe daljes janë zakonisht e gati gjithnjë në anët e kokës, brenda gojës hyrësja dhe në pjesën e pasme të kokës dalësja apo qendën e gjoksit dhe janë të vetme. Në rastet me më shumë plagë e sidomos me lokacione të tjera s`është vetvrasje.

2. Vetvrasjet e tilla janë gjithmonë me qitje me puthitje apo gati me puthitje ku vërehet qartë brazda e djegies rreth vrimës së hyrjes së bashku me shkyerjet e djegies në formë ylli.

3. Fakt interesant është se zakonisht këndi i hyrjes së predhës është pakëz lartë e kjo ka të bëjë me anatominë njerëzore.

4. Përzierja e karbonit me parafinë nga baroti gjithmonë gjendet në duar pas qitjes(apo dorën nëse u qëllua vetëm me njërën) e tek vetvrasjet mbetet edhe një shtresë nga këto të fundit rreth qafë, shpinës e fytyrës së viktimës.

5. Gjë aq e rrallë saqë shpesh përjashtohet plotësisht është qitja nëpërmejt rrobave. Nga të gjitha vetvrasjet  e ndodhura ndër shekuj as gjysmë % nuk janë kryer nëpërmjet rrobave, p.sh. kmishës apo bluzës sepse viktima do e tërheq lartë zakonisht në mënyrë që të ekspozohet lëkura.

 Me therrje.

1. Arma zakonisht mbetet në trupin apo/edhe dorën e viktimës.

2. Nuk mund të ketë më shumë se një (1) therrje përpos në rastet kur viktima është e pasigurt, dhe këto therrje janë të rralla e tejet tejet të cekëta dhe shpesh shkaktojnë frikë nga vdekja e e parandalojnë vetvrasjen.

Disa karakteristika:

Tek vdekjet e dhunshme prezenca e grithave, prerjeve mbrojtëse(p.sh. në duar) është indikacion se kemi të bëjmë me vrasje.

Letrat e lamtumirës nëse vërtetohen se janë nga viktima, kemi zakonisht të bëjmë me vetvrasje.

Tek varjet kemi gjithnjë vdekje nga asfiksia përpos tek rënja me konop të lidhur në qafë nga më lartë se 1.80M siç është rasti me ekzekucionet me varje.

Pjesë e rrugës operative është hetimi mbi gjendjen sociale të personit. Problemet shoqërore, përdorimi i drogave dh alkoolit si mjet për largimin e depresionit së bashku me probleme të sigurisë personale janë shpesh indikacion dhe arsye për vetvrasjen, pra kru kemi të bëjmë me një person pa telashe të mëdha dhe me një të ardhme pozitive e gjendet i vdekur nga dhuna zakonisht kemi të bëjmë me vrasje.

Njëra nga pikat kyçe të jetës në vijën e hollë të kaltër është njëri nga urdhërat e etikës kriminalistike i cili është:

Mbylli veshët e hapi sytë!

Objektiviteti i plotë dhe paanshmëria e plotë së bashku me përqindjen e barabartë me zero të gjykimit e sidomos paragjykimit, të plotë për çdo person e grupim shoqërorë paraqet mënyrën e vetme për gjetjen e së vërtetës dhe ruajtjen e saj.

Shkruan: Lorenc Berisha, konsulent privat sigurie.

E ardhmja ~ E sotmja

Në këtë gjeneratë të njerëzimit gjërat nuk po ecin siç ishte menduar nga studiuesit e filozofët me idetë e tyre utopike. Sensi i ftohtësisë dhe nihilizmit sot dëshmon që kemi arritur në pozitën e së ardhmes "distopike" të filmave të vjetër ku gjithnjë bota portretizohej si plotësisht e kibernizuar dhe me teknologjinë si sundues toksorë kryesorë. Nuk është kështu! Themi gjithnjë, por ama vetëm kur i ikim realiteti apo jo?...

Tani do hyjmë pakëz në oqeanin e sigurisë e hetimit ku kohëve të fundit po investohen me miljarda e përtej për zhvillime në të njejtën kohë që në shumë shkolla mungon çdo kusht bazik apo edhe shtëpi ku ka humbur çdo vlerë e të jetuarit siç njihej dikur si vlerë.

Sot ka shpikje të cilat hiç më shumë se 20 vite më parë tingëllonin si broçkulla fantastike e pseudo shkencore por tani janë realitet, dhe atë i plotë madje si p.sh...

Roboti modern luftarak

Al-Robot, prodhim Irakian..

Ishte ëndërr e shumë zbuluesve ndër shekuj duk filluar nga Leonardo da Vinci me idenë e tij të tankut autonom. 

Është viti 2016 tani. 497 vite pas vdekjes së këtij "maestros". e duke u bazuar në koneptin e tij "Thjeshtësia është forma më e lartë e perfeksionit" roboti luftarak tani është pjesë përbërëse e forcave të sigurisë në botë. 

Mirë, shpesh kemi parë robotë spiun me kamera dhe robot të njësive të deminimit edhe në republikën e Kosovës madje, por roli i plotë luftarak i një roboti u rrënjësua me futjen në sistemin e gradimit të forcave të federatës Ruse roboti luftarak gjë që do të thotë se ai ka gradë ushtarake si edhe "kolegët e tij" njerëz.

Dikurë vetëm fantazi e tani në shërbim...

I pajisur me sistem të intelegjencës artificiale kjo pajisje misionin e parë e nisi në luftën e tanishme të Sirisë. Edhe shteti i Irakut ka lansuar njesinë e parë luftarake me robot të titulluar në mënyrë komike "Al-Robot" në po këtë luftë.

Sistemi i hackingut i blerë drejt për së drejti !

Dikurë vetë ideja e hackingut të arritshëm për një njeri të thejshtë s`mund të imagjinohej por tani një gjë aq e përditshme si një telefon mobil që e posedojnë të gjithë mund të shëndërrohet në kërcënim për të gjithë sistemi ne sigurisë.

I bazuar në smartphonin Nexus 5 të prodheusit LG, ky telefon në vehte ka së paku 20 të ashtuquajtura hacking-tools të cilat dikur duhej të kodoheshin që nga fillimi nga vet përdoruesi.

Në forma të ndryshme telefonë si ky janë arma standarde e shërbimeve moderne sekrete dhe entiteteve të fshehta të sigurisë.

Droni, model xhepi

Eksiztojnë tani edhe këta djaj të vegjël në mënyrë që të na lehtsojnë aktivitetin rekreacional më të dashur: Hetimi mbi punët e të tjerëve që s`na duhen gjë. Shumë entitete shtetërore dhe private janë duke i testuar tani dhe ky në foto nuk është më i vogli nga kjo seri.

Pas pak vitesh, kujdes mizat e mushkonjat...

Paraja kibernetike

Në disa artikuj të mëhershëm kemi përmendur se bitcoini paraje e deepwebit e darknetit ka marrë hov tejet të madh, por sa të madh?

Para të ngjashme siç janë eurocoin dhe onecoin edhe pse jo aq të fuqishme sa Bitcoini janë tani në përdorim edhe në vende afër nesh si Shqipëri e Serbi në disa pjesë të jetës financiare. 

Po duket sikur ky lloj i parasë do të jetë standard pasi që edhe valutat "fizike" që kemi tani në përdorim sapo futen në bankë hyjnë në procesin e kibernizimit duke bërë që shumica e parave në botë të jenë kibernetike që disa vite tani, mbi 90% e tyre...

Me rrezikun e luftës së rëndë bërthamore ku s`do ketë më vlerë këmbësoria e thjeshtë e as shumica e gjërave të tjera njerëzit e mbijetuar sigurisht që do vuanin nga dëmtime serioze dhe pejsë trupi që do duhej t`i zëvendësonin me proteza gjithashtu kibernetike e ky lloj i njeriut ekziston tashmë ai quhet:

Cyborg

Humbja e gjymtyrëve nuk është një gjë e re por fatmirësisht as zëvendësimi i tyre nuk është diçka e re.

Janë në testim e sipër pjesë trupi të cilat me ushtrim mund të sjellin gati plotsisht përdorueshmërinë e tyre dhe kështu lehtësimin e jetës së përdoruesve të tyre por këtu fillon e reja...

Sëmundje si verbëria e shurdhëria janë shëruar me gjymtyrë kibernetike gjithashtu e çrregullime si daltonizmi gjithashtu.

Implantet kibernetike kanë arritur në shkallë shumë të lartë e tani ka edhe sisteme sigurie shtëpiake të cilat mund të implantohen në trupin e pronarit.

Bitcoini këtu hyn për fakt in se këto gjëra kushtojë shumë.

Një implant koklear i cili rikthen dëgjimin zakonisht kushton mbi 100.000 euro pa e përfshirë operacionin që nevojitet për ta lidhur me trupin e njeriut.

Eksoskeleti është skeleti i jashtëm që kanë insektet dhe prodhohet tani edhe për njerëz. 

Ky "eksplant" po përdoret tani në industri dhe ushtri për të shumëfishuar forcën fizike të përdoruesit.

Ndoshta tani po punohet që edhe forca psiqike e njeriut të shumëfishohet apo ku i dihet ndoshta kjo ka ndodhur tashmë.

Bota po ecën me hapa shumë të shpejtë drejt një të ardhme të papërllogaritshme. 

Të mos humbin kohë duke kërkuar koka turku e ta mbulojmë vehtën me keqardhje për dobësinë që kemi brenda, por të të kërkojmë fuqinë brenda nesh që të mund të jemi pjesë e gjithë kësaj, e jo të përmendemi në librat e historisë si "të shtypurit e dobët" siç jemi përmendur gjithnjë. 

Me ngirjen e teknologjisë ekziston mundësia që përparimi të jetë vetëm disa kilobyte larg.

Zgjimi dhe pranimi i realitetit janë të vetmet mundësi përparimi e madje mbijetese që kemi....

Shkruan: Lorenc Berisha, konsulent privat sigurie

Vigjilencë: I huaji

Në kohën tonë gjithçka që bëhet, shkon online. Blerje, shitje, transaksione, takime pune e madje edhe lidhje dashurie e seksuale shpesh, aq shpesh sa që është tashmë standard fillojnë në rrjet.

Gjëja e bukur është qetësia dhe koha që kemi të lirë për t`u menduar gjersa personi tjetër nuk është pranë nesh por larg para një ekrani tjetër, por shumë nga ne që janë “njerëz” të natës duhet të mësohemi me faktin se ndoshta personi atje na sjellë rrezik, e s`duhet vetëm ne ta dijmë këtë por çdokush.

Shumë personave ju ka kushtuar shumë fakti që kanë dalur për kafe me një person të cilin nuk e njihnin. Pasuri miliardëshe, lidhje e familje janë shkatërruar nga kjo e këto janë pyetjet që duhet t`ia shtrojmë vehtes në mënyrë që të mbrohemi.

1. A ekziston ai person ?

Add, follow e tweet janë tashmë pjesë e gjuhës së përditshme e llogaritë fallco gjithashtu janë pjesë e gjuhës së përditshme. Nëse një mashkull s`ka foto të fytyrës apo ka shumë foto që detyrimisht s`janë të tij, e shumë femra që i bëjnë like në postime e foto apo anasjelltas nëse këto attribute i ka një femër, zakonisht është account fallco apo account reklamues i përdorur për të marrë informata nga ne!

2. Mos e njohim diku..?

Shpesh e kaluara jonë si njerëz është plot me telashe, kujtime të liga e tmerr, por shpesh edhe me gjëra që i kemi lënë pas e njerëz që dëshiqojmë t`i lëmë tek ato gjëra. Ndoshta ka ndryshura pamje me operacione? Spekulim hesapi, ja një version më i pranueshëm: Me moshë ndryshojmë, gjë që na ndodhë të gjithëve ! Ndodhë edhe që dikush tjetër e ka drejtuar tek ne për qëllime fitimprurëse, fitimprurëse për të gjithë përveç nesh.

3. A është vetëm?

Mos ka kontakt të syve me dike tjetër brenda lokalitetit ku jemi? A po qëndron shumë në telefon duke shkruar, ku duhet të theksoj se tashmë qëndrimi në telefon është shëndërruar në aktivitet standard për shumicën e popullatës dhe me “shumë” dua të them, vërtetë shumë sidomos nëse është në stress.

4. Ku e ka marrë numrin ?

Nëse kemi thirrje nga numra të panjohur(sidomos nëse flasin broçkulla) duhet të shtojmë vigjilencën dhe gjendjen e alarmit duke mos u vërejtur e duke mos u parë si të dyshimt. Më e mirë do ishte të mos takoheshim me të asnjëherë, por nëse është e domosdoshme të paktën të jemi të përgatitur për çdo gjë.

5. Mos ka dëm nga `ta pa e ditur ne fare ?

Nuk është vrasës e spiun i paguar secili njeri që e takojmë, por mund të ketë rrezik nga të tjerë që e njohin atë e fatkeqsisht na njohin edhe ne, prandaj mund të përdoret lokacioni i tyre pa dijen e tyre.

Nëse ka rrezik personal për ne apo për ata afeër nesh fizikisht atë moment, ta kuptojmë një gjë e kurr most a harrojmë: Ekziston vepra penale me mosveprim, nëse jemi në gjendje të mbrohemi e nuk e bëjmë është vepër penale. Ky është aspekt ligjor të cilin duhet të dijmë se sit a përdorim në mënyrë që të mos biem pre e elementeve negative.

Frika është gjë që na kontrollon e na stimulon thejshtë na bënë të humbin kontrollin. Frika le të qëndrojë në shtëpi pra gjithnjë me vehte thënjen e popullit: “ Me mendë sheh njeriu” .

Shkruan: Lorenc Berisha, konsulent privat sigurie

Së shpejti...

Era e re e krimit: Deepweb(II)

Në errësirën e botës kibernetike e cila çuditërisht duket si pjesë e ndarë nga bota fizike, edhe pse gjithçka fizike është e lidhur me të ekzistojnë në mori shërbimesh të cilat duken si diçka filmike, por në fund të ditës realiteti është se filmat s`janë gjë tjetër veçse zbutje e realitetit.

Gjithnjë mund të mendojmë se kurr s`do të na duhen e se jetët do i kemi të qeta e të lumtura(edhe pse me probleme sociale gati të pa përmirsueshme) e s`do të na duhen kurr gjërat e tilla.

Çka nëse një ditë jemi viktimë e këtyre shërbimeve të cilat janë porositur ndaj nesh pa dijen tonë ? 

Çfarë do të ndodhë nëse fotot që dërguam për intimitet më herët tani janë duke u postuar me shpejtësi marramendëse në faqe pornografike apo edhe më keq, nëpër rrjetet sociale.

Zëre se kemi një firmë, market apo edhe dyqan lulesh, e një ditë kontoja jonë është e zbrazët edhe pse askush tjetër s`e dinte kodin...

Zëre se vijnë pamje fotografike ku shihemi ne gjatë ditës, nga një llogari fallco e facebookut apo numër i kriptuar(koduar) që s`mund të thirret. Jemi të përcjellur e sapo hyri në kokë një kujtim nga në telash i vjetër...

OK ! Të gjithë e dijmë, kriminelët i bëjnë këto gjëra dhe këto gjëra qe unë them janë krime kibernetike, gjëra që ndodhin.

Por nëse nuk mund të zbulohen s`do të ishte aspak mirë për neve, e ja që rrallë zbulohen.

Këtu në vendin tonë të brisht ekziston mendimi se krimi kibernetik është një gjë e cila i ndodhë vetëm atyre që kanë shumë para apo informata me vlerë, mendim ky i cili është jo vetëm totalisht i gabuar por broçkull totale.

Çdo ditë përdorim internetin e ndoshta shumicën e ditës mbajmë smartphonin e dashur në dorë i cili me probabilitet të lartë mund të na kushtojë më shumë nga se mund të imagjinojmë.

Statistikat tregojnë se nga 8000 biznese të cilat raportuan për krim kibernetik në policinë e shteti amerikan, krime këto të procesuara dhe hetuara më pastaj nga FBI-ja rezultuan me më se 67% rezultuan se ishin sulm të koordinuara me qëllim përfitimi financiar nga një grupacion. Krim i organizuar i dorës së parë dhe kjo ishte në vitin 2005 kur teknologjia ishte një shaka e lodhur në krahasim me atë çka mund të bëhet sot.

Të afrohemi pak.

Është viti 2014 dhe krimi kibernetik tashmë i zakonshëm, arriti të barazohet me pjesën tjetër të veprave penale duke arritur shkallën e 1.5 milion sulmeve kibernetike dhe tentimeve pë nërhyrje në vit gjë që do të thot se kemi të bëjmë me më se 4000 sulme në ditë apo 170 në orë.

Në po këtë vit vetëm korporata IBM raportoi afro 20.000 sulme ndaj sajë dhe ky fakt prap vërteton se ky krim është aq standard sa që ndodhë çdo ditë.

Të gjitha këto edhe më tej i lehtëson deepwebi, nëpërmjet darknetit fillimit të pjesës së tij më të thellë.

Ekzistojnë shërbime të specializuara brenda tij të cilat veprojnë në mënyrë aq të fshehtë sa që kurr nuk takohen me klientët.

Pagesa kryhet me anë të bitcoin dhe çmimet janë marramendëse.

Anjë informatë nuk është e sigurt nga korporatat e tilla të cilat veprojnë në fhehtësi të plotë, shumë e kuptueshme që nëse krimi kibernetik i kësaj shkalle është tashmë standard ditor botrorë nuk ka më grup të organizuar kriminal  ose grup mafie të fuqishëm i cili nuk ka kibernist the IT specialist  të punësuar.

Nëse është e mundur që para, identitete, informata dhe pronësi të vidhen e modifikohen, çfarë është e sigurt në këtë shekull ??

Dhe jo vetëm kaq, sulmi i fundit në gjermani nga gjermano-Iraniani Ali Sonboly i cili morri jetët e 9 personave 4 nga ata nën moshën 15 vjeç armën e tij e kishte porositur në njërin nga shumë “lokalet” e darknetit.

Deepwebi me darknetin përfshijnë tashmë mbi 97% të internetit.

Faqet e dukshme në google dhe makina kërkuese të ngjashme janë më pak se 3%.

Ta mendojë për pak, më pak se 3% janë ato miliarda faqe në të cilat kemi akses direkt.

Thellësia e internetit është tashmë gati e barabartë me atë të shpikësve të tij, nejrëzve dhe gjithashtu errësira e kësaj thellësie është e dukshme çka reflekton ende më tepër natyrën njerëzore.

Shpesh nëse errësira sillet mbi elementin e errët i verbëron.

Deepwebi çuditërisht nuk ka vetëm shërbime të natyrës negative brenda vehtes, përmbajtja dhe qëllimi i shumë korporatave që veprojnë nëpërmes tij janë e kundërta e ligësisë(edhe pse çmimet e tyre mund të na bëjnë të mendojmë të kundërtën...).

Që nga fillet e njerëzimti ka ekzistuar konkurenca në mes të farkëtarit të shpatave dhe zejtarit të shpatave që pastaj evoluoi në konkurencën në mes fabrikës së armëve të zjarrit dhe prodhuesve të jelekut anti-predhë e deri tek fabrikeusi i aeroplanëve dhe prodhuesi i kundër-ajrorëve.

Për secilin hacker ekzistojnë counter-hacker më të panjohurit e më të rrezikshmit nga të cilët “jetojnë” pikërisht në darknet, por mos të harrojmë që shpesh edhe prodhuesi i shpatave dhe zejtari i mburojave bashkpunonin...

Mos t`i lëmë asgjë rastësisë, se tashmë ajo s`ekziston më.

Informatat tona janë të vlefshme për të tjerët, dhe mund të jenë rrezik i madh për ne nëse nuk arrijmë t`i mbrojmë.

Një thënje shekullore shtjellon:” Çka unë s`di s`do më nxijë”, Dhe kjo po që funksiononte shekuj më parë kur bota ishte e stërmadhe por sot vlenë:” Çka unë s`di s`do më shkrijë.”.

Të mbrojmë vehten është detyrë e gjithsecilit tashmë dhe jo nevojë. Jeta në shekullin 21 është tashmë mbijetesë dhe mëshira është e pakët mos t`ia lejojë vehtes të dëmtohemi apo edhe të bëhemi viktimë për shkak të saj.

Besimi është i mirë vetëm kur ekziston kontrolli.

Shkruan: Lorenc Berisha, konsulent privat sigurie.

Filozofi hetuese

Vrasës serik

Duke marrë parasysh detajet e krimit, që në botën e ligjit janë të shumta, kemi të bëjmë me secilën degëz të kësaj peme gjigande. Po i ndajmë në kategori të ndryshme, njëra nga to është kategoria e krimeve të rënda. 

Prapë edhe kjo degëzohet e po marrë sot degën e Vrasjeve Serike.

Siç thashë kjo manifestohet me ngjarje të ndryshme që pavarësisht kohës e rrethanave na shpie po në të njëjtin mendim ku shumica mendojnë; pra, tmerrin. 

Pse tmerr? Tmerr sepse kur themi: "Vrasës Serik", e kemi mendjen tek një ngjarje tejet të frikshme ose një film horror tejet të gllabëruar nga ferri. 

Ferri në sytë tanë real. 

Imagjinoje sikur të ishe diku në një lëndinë me plotë misër të thatë e të gjatë nën dritën e hënës së plotë ku reflekton dritën e diellit në rrugët e boshatisura nga njerëzit. Je krejtë i/e vetëm/vetme, i/e tmerruar se si ke mbërritur deri atje. 

Mos e ndoqe një mace të zezë apo diçka e tillë? Gjithsesi, papritmas ndëgjon zhurmën e ca misrave nga larg teksa kërcasin sepse janë po aq të thata. Ajo natë Tetori fillim-vjeshte po të tmerron. 

Bufi diku lëshon zëra alarmuese gjersa edhe korbat e zinj ngriten lartë. Të trembura apo gati të përfaqësojnë një njeri i luajtur nga mendtë teksa të afrohet e një Zot e di se ç'ka në plan. Shumë shpejtë e gjen vetën të rrethuar nga ndjersët e frikës dhe shpejtë zemra jote fillon e rrah. Nuk ke nga i'a mbanë sepse po ai është më i shkathët se ti. 

Po pse? Sepse ka armë me vete? Kështu e përfytyrojmë vrasësin serik? Ai afrohet, ti tashmë je përballë vdekjes. Një fytyrë njerëzore që duket engjëllore por në të vërtetë vrasja e mbanë gjallë atë.

Mund të bëjmë ditë e natë pyetje se pse këta njerëz janë të prirur të vrasin pa i'u trembur syri. Mund të themi veçse janë të lajthitur fare.

Në sytë e mi letrat dua të vendos përsëri një libër që e kam lexuar vetë në mënyrë që të kuptojmë më në detajisht Vrasësin Serik. Dean Koontz autori i bestseller-ëve sipas gazetës New York Times. Ai shkruan libra tmerrësisht të frikshëm totalisht horror, që të lënë pa frymë. I lumtë si nuk trembet gjersa shkruan. Por poenta e kësaj është vetë libri. Kam përzgjedhur librin "Intensity" e përkthyer në shqip në botimet tona si "Vajzat Misterioze".

Chyna është një vajzë e re 25 vjeçare. Ajo ishte lindur nga një nënë prostitutë prandaj edhe qe pothuajse e vetme në këtë botë të quajtur realitet. Shoqja e saj më e ngushtë ishte Laura, duke ditur se të gjithë e dinin se bija e çfarë nëne ishte nuk i afrohej askush, por jo edhe shoqja e saj. Ajo ishte gjithçka për të. Kur libri fillon, tregon jetën shkurtimisht të protagonistes pastaj vazhdon duke e nisur ngjarjen në temën kryesore. Edhe këtë libër besomni se do e lexoni me një frymë. Shoqja e saj një ditë e thërret për në darkë madje edhe të qëndronte me të atë natë. 

Kur mbërrijnë në shtëpinë e shoqes së saj Laura, Chyna, në muzgun e ditës sheh një siluetë të frikshme të një njeriut, ngase shtëpia shtrihej në mes të një fushe e në periferi të qytetit, ajo filloi të frikësohej. E pyet edhe të shoqen por ajo e injoron kategorikisht duke i thënë se s'ishte asgjë. Koontz natyrën e paraqet shumë të errët dhe e gatshme të puçet me tmerrin që njeriu sigurisht nuk mund ta duroj dot.

Kur më në fund mbërriti mbrëmja dhe të gjithë ranë në gjumë, vrasësi serik hidhet në sulm. Ai vret nënën dhe babain e Laurës. Nënën në dush e gjitha e gjakosur kurse babin e saj po ashtu në banjon e tyre. Laurën e rrah dhe e përdhunon. Chyna ndëgjon ca zhurma dhe fshihet nën shtrat. 

Vrasësi serik i cili në libër emri i tij është Edgler Vess, kishte filluar "karrierën" e tij vrastare që kur ishte 9 vjeç, atëherë kur prindërit e tij e kishin qortuar sepse ai po ngacmonte një breshkë. I kishte djegur që të dy por çështja kishte kaluar duke thënë se ishte e paqëllimshme. 

Vazhdon të jetoj me gjyshen e tij por mbas dy vitesh asaj i ngul thikën ngase sheh banjon e tij të pa pastruar mirë, e për këtë kishte faj ajo. Dërgohet në spitalin mendor ku edhe më pas lirohet sërish duke u adoptuar nga prindër të rinj. Për fat të keq edhe prindërit e adoptuar kishin fat të njëjtë me prindërit biologjik.

Chyna duke qenë se ishte e maltretuar nga nëna e saj edhe tani mbas përfundimit të plotë të shkollës ishte ende me trauma. Gjithsesi dinte ta përdorte armën.

Gjersa Edgler tejkalon dhomën e saj, duke mos ditur që Chyna ishte e përfshirë në mes të kësaj katrahure, ajo ngritet dhe sheh ngjarjen brutale që kishte ndodhur. E vënë re edhe Edgler -in teksa hante një merimangë. 

Po, merimangë. Laura ishte ende gjallë kur ajo i'u afrua. Por e dinte se nuk do mund të mbijetonte për shumë gjatë. Duke u fshehur nga Edgler-i, Chyna gjithsesi e ndjek. Ai merr Laurën dhe e vendos në kamionçinën e tij. 

Chyna disi arrin të hip në të dhe fshihet pas. Në atë dhomë-makineje gjenë Laurën e shtrirë. Gjatë atij udhëtimi deri sa ai ndalon tek një stacion gazi Laura vdes. Chyna tmerrohet kur hap një nga dollapet dhe që aty del një djalë i ri me gojën e qepur për së gjalli. Ajo ik nga makina, dhe fshihet diku mes marketit të stacionit të gazit. Edgler mbyt po ashtu edhe punjonësit që punonin në turnin e natës.

Kur Edgler niset, Chyna e ndjek me një makinë tjetër ku edhe ai e zbulon por e lë të vazhdoj duke parë se ç'është Chyna në gjendje të bëjë. Ajo arrin edhe në shtëpinë e tij ku për fat të keq kapet dhe lidhet me zingjir. 

Tashmë Chynas i ka mbetur vetëm një gjë për të përfunduar. Ajo tashmë e di se në bodrum gjendet një adoleshente e burgosur nga Edgler gati një vit. Ajo duhet ta shpëtoj atë por hidhet pa ndjenja në dysheme e lidhur për karrige. Të nesërmen Edgler duhet nisur për në punë prandaj dhe Chyna mundohet ta shfrytëzoj kohën që e kishte në favor të saj. 

Me shumë mund duke e përplasur karrigen nga murri mundet të lirohet e ta liron edhe Arielin, vajzën e keqtrajtuar. Ato dalin po ashtu me mund duke i'u ikur qenëve të mirë-trajtuar nga ai. Ato gjejnë një makinë policie dhe një sherif del nga makina, por ishin të habitura kur kuptojnë se sherifi qe dora vetë Edgler -i vrasësi serik. Chyna tenton ta mbysë atë por ai reziston çdo gjëje por jo edhe benzinës që merr flakë mbi trupin e tij. 

Ai digjet në mes të rrugës së shkretuar. Chyna dhe Ariel shpëtojnë. Ariel ende është me traumat e freskëta sepse familja e saj u vra përpara syve të saj. Ariel ishte Chyna në një farë mënyre, të paktën ashtu mendonte Chyna. Mbas disa muajsh Chyna e adopton Arielin dhe kështu ato vazhdojnë të jetojnë.

Libri faktikisht flet për diçka jo të trrilluar sepse në një farë mënyrë këso lloj ngjarjesh ndodhin pothuajse çdo ditë, dhe ju kërkoj juve të bëni kujdes...

Kjo po që ishte edhe një arsye tjetër për të mos shmanguar fjalën "i/e varuar". 

Pse, mund të pyesni ju. Sepse, edhe Vrasësit Serik, mendoj unë, janë të varur për të vrarë. Ata kënaqen duke parë mizori në sytë e tyre pa asnjë dhimbje ashtu si ata që janë të varur nga droga. Diçka nga jashtë, zakonisht në këto raste, e keqe, i prekë dhe ata si pasojë e kësaj përqafohen me atë të keqe duke krijuar një metamorfozë në qenien e shpirtin e tyre. 

Zakonisht vrasësit serik nuk kanë një të shkuar të mirë, por as Chyna s'kishte, por ajo zgjodhi të ishte e mirë. Ose ajo fjala që thotë: "Nuk kam takuar asnjë shkrimtarë me një të shkuar të ndritshme". Kjo do të thotë se vetë ne e zgjedhim fatin tonë. 

Të jesh hetues mbi çështjet si kjo e Edgler -it nuk është edhe aq e lehtë. 

Duhet shumë punë. Duke filluar nga policia, gjyqësia, detektivët, forcat e armatosura, etj... Këta njerëz përbëjnë rrezik për shoqërinë prandaj edhe duhet të drejtojmë gishtin mbi këto çështje, për të zbardhur krimet e tilla.

Edhe ky artikull ishte tejet e shkurtër por me shpresën që sa do pak të mësojmë nga këto tema sa do të shkurtra të jenë.

Shkruan: Besian Xhemajli, student letërsie

Filozofi hetuese

MISTERET

Një përshkrim i shkurtër.

Në shumë aspekte, në botë kemi mistere të ndryshme në raste të shumta kur këto mistere fshihen si një prapavijë e njerëzimit duke lënë gjurmë po ashtu jo të mira për ne në raste të caktuara. Po, pikërisht po flas për misteret policore; mistere të shkaktuara nga vetë njerëzit.

Mister quajmë një ngjarje e shkaktuar nga diçka apo dikush, (në raste më të mëdha nga vetë njerëzit), që lë "pasoja" enigmatike për prespetkivën e njerëzve jashta asaj ngarjeje. 

Mister quajmë po ashtu, në fjalë më të spikatura, një lloj të veçantë që rrjedhë nga fanatizmi i Kriminalistikës. 

Kur ndëgjojmë fjalën 'Mister', zakonisht na shkon mendja edhe tek "Kriminalistika". Pse janë të lidhura? Sepse zakonisht misteret kanë vend në ligje e polici. 

Policia apo më mirë të themi ligji, merret me misterin. Misteret shkaktohen, fjala në ligj, nga njerëz, që zakonisht shpallen si të sëmurë mentalisht, duke vepruar në mënyrë siç e quajmë ne krejtë "ç'njerëzore", si për shembull, kur dikush vritet përnjëherë nga dikush tjetër dhe ky i fundit ikën nga vendi i ngjarjes dhe policia përfshihet për zbardhjen e rastit, shpallet si një mister edhe motivi i sulmit apo krimit.

Llojet e mistereve dallojnë dhe varen nga vetë situata.

Si për ta kuptuar më në detajisht misterin për sot kam përzgjedhur një libër nga Agatha Christie, e cila është e njohur për librat e saj plot mistere, krim, dhe që të lënë pa frymë në kuptimin e plotë të mirë të fjalës. Libri titullohet: 'Vrasja e RoxherAckroyd' -it, mbasi edhe vetë e kam lexuar. Do thonit pse e zgjodha pikërisht këtë libër. Epo nuk mund t'i ikim temës, apo jo?

E veçanta e librit qëndron në faktin, (gjithmonë sipas perspektivës sime), se ka të bëjë me një sërë emocionesh që libri dërgon tek lexuesi drejtëpërdrejtë e cila mund të vërehet gjatë leximit teksa ti me zorr pret të dish se çfarë do ndodhi në rreshtin e ardhshëm e lëre më, të mos flasim për, kapitullin e ardhshëm. Libri është i shkruar në mënyrë kaq delikate dhe kaq e thjeshtë për ta kuptuar por kaq me mistere duke bërë lëmsh kokën e lexuesit.

Roxheri, një i pasur, vdes në një natë papritmas dhe në një mënyrë të mistershme, atëherë ku pothuajse e gjithë familja ishte mbledhur për në darkë. Ai vdes në dhomën e tij të punës mbas darkës ku kërkoi të qëndronte vetëm mbasi kishte biseduar me James Shapperd, protagonisti i librit. Mbas ca orësh bie lajmi se ai veçse kishte vdekur. Në fillim dëshmitarët ishin të hutuar po aq sa ishin të gjithë të dyshuar. 

David Suchet në rolin e Hercul Poirot

Çdo kush e donte pasurinë e tij apo jo? Dhe çdo kush kishte mundur ta vriste. Por kush? Libri tërë kohën tregohet nga një doktor i ri, James Sheppard, që ishte mik me Roxherin. Ai tregon të gjithë ngjarjen se kush mund të ishte i dyshuar. Mistere gjithandej. Sa dilte një i dyshuar përfundimtar rruga e James dhe Hercules Poirot, detektiv dhe njëherazi mik i mirë i Roxherit, i shpinin tek një i dyshuar prapë tjetër. 

Në fund hulumtuesi i famshëm, deri sa kishte bërë gati të gjitha hulumtimet e tija, thërret të gjithë familjarët e të afërmit duke i'a përplasur në fytyrë të vërtetat. James që tregontengjarjen qëndronte afër hulumtuesit si një mik i mirë dhe ndihmonte për të zbardhur çështjen. Por sipas hulumtuesit apo agjentit Poirot askush nga familja e tij nuk ishte i dyshuar. Ishte dikush tjetër që atë natë kishte ditur se çka Roxheri kishte dashur prej tij. 

Atë që e kishte thirrur atë natë për të biseduar dhe kur doli nga dhoma e tijkur nisi të shkonte në shtëpi ngjarja apo krimi veçse ishte kryer. Agjenti Poirot nxorri të gjithë jashtë përpos James Sheppard -it, doktorin e njohur. I'u drejtua atij dhe i tha se ai ishte vrasësi. Ai s'kishte më nga t'ia bante dhe e pranoi fajin para tij. 

Poirot i tha se të nesërmen të dhënat do të dorëzoheshin në polici, kështut që kur Sheppard ishte në shtëpi shkroi një letër ku e pranoi fajin e pastaj bëri vetëvrasje.

Kjo ishte veç një përshkrim tejet i shkurtër, por po u'a lë juve ta lexoni e ta zbuloni bukurinë e librit.

A nuk i'u thashë se nuk po dilja nga tema e përgjithshme? 

A nuk ishte kjo një mister me plotë kuptimin e fjalës? 

Kështu pra, i/e nderuar/a lexues/e, thelbi i gjithë kësaj se çfarë kam shkruar (edhe pse besoj nuk ishte aq e gjatë) është se misteri ka të bëjë me dijen e njeriut. Sa do që njeriu është në gjendje të bëjë diçka të mirë po ashtu është edhe për të keqen. 

Mistere nuk formonte vetëm natyra me anë të së cilës me vetëveten formon pyetje pa përgjigje konkrrete për kohën apo epokën e caktuar, si përshembull: A egzistojnë Alienët? Kjo po që është misterioze.*

*Por nuk duam të flasim për mistere marramendëse të këtij lloji. Gjithçka çka ceket këtu ka të bëjë më shumë me ato me çka ne jemi të njohur më shumë.

Shkruan: Besian Xhemajli, student letërsie