Era e re e krimit: Deepweb(II)
Në
errësirën e botës kibernetike e cila çuditërisht duket si pjesë e ndarë nga
bota fizike, edhe pse gjithçka fizike është e lidhur me të ekzistojnë në mori
shërbimesh të cilat duken si diçka filmike, por në fund të ditës realiteti është
se filmat s`janë gjë tjetër veçse zbutje e realitetit.
Gjithnjë mund të mendojmë se kurr s`do të na duhen e
se jetët do i kemi të qeta e të lumtura(edhe pse me probleme sociale gati të pa
përmirsueshme) e s`do të na duhen kurr gjërat e tilla.
Çka
nëse një ditë jemi viktimë e këtyre shërbimeve të cilat janë porositur ndaj
nesh pa dijen tonë ?
Çfarë do të ndodhë nëse fotot që dërguam për intimitet më
herët tani janë duke u postuar me shpejtësi marramendëse në faqe pornografike
apo edhe më keq, nëpër rrjetet sociale.
Zëre se kemi një firmë, market apo edhe dyqan
lulesh, e një ditë kontoja jonë është e zbrazët edhe pse askush tjetër s`e
dinte kodin...
Zëre
se vijnë pamje fotografike ku shihemi ne gjatë ditës, nga një llogari fallco e
facebookut apo numër i kriptuar(koduar) që s`mund të thirret. Jemi të përcjellur
e sapo hyri në kokë një kujtim nga në telash i vjetër...
OK
! Të gjithë e dijmë, kriminelët i bëjnë këto gjëra dhe këto gjëra qe unë them
janë krime kibernetike, gjëra që ndodhin.
Por
nëse nuk mund të zbulohen s`do të ishte aspak mirë për neve, e ja që rrallë
zbulohen.
Këtu
në vendin tonë të brisht ekziston mendimi se krimi kibernetik është një gjë e
cila i ndodhë vetëm atyre që kanë shumë para apo informata me vlerë, mendim ky
i cili është jo vetëm totalisht i gabuar por broçkull totale.
Çdo
ditë përdorim internetin e ndoshta shumicën e ditës mbajmë smartphonin e dashur
në dorë i cili me probabilitet të lartë mund të na kushtojë më shumë nga se
mund të imagjinojmë.
Statistikat tregojnë se nga 8000 biznese të cilat
raportuan për krim kibernetik në policinë e shteti amerikan, krime këto të
procesuara dhe hetuara më pastaj nga FBI-ja rezultuan me më se 67% rezultuan se
ishin sulm të koordinuara me qëllim përfitimi financiar nga një grupacion. Krim
i organizuar i dorës së parë dhe kjo ishte në vitin 2005 kur teknologjia ishte
një shaka e lodhur në krahasim me atë çka mund të bëhet sot.
Të afrohemi pak.
Është viti 2014 dhe krimi kibernetik tashmë i
zakonshëm, arriti të barazohet me pjesën tjetër të veprave penale duke arritur
shkallën e 1.5 milion sulmeve kibernetike dhe tentimeve pë nërhyrje në vit gjë
që do të thot se kemi të bëjmë me më se 4000 sulme në ditë apo 170 në orë.
Në po këtë vit vetëm korporata IBM raportoi afro
20.000 sulme ndaj sajë dhe ky fakt prap vërteton se ky krim është aq standard
sa që ndodhë çdo ditë.
Të gjitha këto edhe më tej i lehtëson deepwebi, nëpërmjet
darknetit fillimit të pjesës së tij më të thellë.
Ekzistojnë shërbime të specializuara brenda tij të
cilat veprojnë në mënyrë aq të fshehtë sa që kurr nuk takohen me klientët.
Pagesa kryhet me anë të bitcoin dhe çmimet janë
marramendëse.
Anjë informatë nuk është e sigurt nga korporatat e
tilla të cilat veprojnë në fhehtësi të plotë, shumë e kuptueshme që nëse krimi
kibernetik i kësaj shkalle është tashmë standard ditor botrorë nuk ka më grup të
organizuar kriminal ose grup mafie të
fuqishëm i cili nuk ka kibernist the IT specialist të punësuar.
Nëse është e mundur që para, identitete, informata
dhe pronësi të vidhen e modifikohen, çfarë është e sigurt në këtë shekull ??
Dhe jo vetëm kaq, sulmi i fundit në gjermani nga
gjermano-Iraniani Ali Sonboly i cili morri jetët e 9 personave 4 nga ata nën
moshën 15 vjeç armën e tij e kishte porositur në njërin nga shumë “lokalet” e
darknetit.
Faqet e dukshme në google dhe makina kërkuese të
ngjashme janë më pak se 3%.
Ta mendojë për pak, më pak se 3% janë ato miliarda
faqe në të cilat kemi akses direkt.
Thellësia e internetit është tashmë gati e barabartë
me atë të shpikësve të tij, nejrëzve dhe gjithashtu errësira e kësaj thellësie është
e dukshme çka reflekton ende më tepër natyrën njerëzore.
Shpesh nëse errësira sillet mbi elementin e errët i
verbëron.
Deepwebi çuditërisht nuk ka vetëm shërbime të natyrës
negative brenda vehtes, përmbajtja dhe qëllimi i shumë korporatave që veprojnë
nëpërmes tij janë e kundërta e ligësisë(edhe pse çmimet e tyre mund të na bëjnë
të mendojmë të kundërtën...).
Që nga fillet e njerëzimti ka ekzistuar konkurenca në
mes të farkëtarit të shpatave dhe zejtarit të shpatave që pastaj evoluoi në
konkurencën në mes fabrikës së armëve të zjarrit dhe prodhuesve të jelekut
anti-predhë e deri tek fabrikeusi i aeroplanëve dhe prodhuesi i kundër-ajrorëve.
Për secilin hacker ekzistojnë counter-hacker më të
panjohurit e më të rrezikshmit nga të cilët “jetojnë” pikërisht në darknet, por
mos të harrojmë që shpesh edhe prodhuesi i shpatave dhe zejtari i mburojave
bashkpunonin...
Mos t`i lëmë asgjë rastësisë, se tashmë ajo
s`ekziston më.
Informatat tona janë të vlefshme për të tjerët, dhe
mund të jenë rrezik i madh për ne nëse nuk arrijmë t`i mbrojmë.
Një thënje shekullore shtjellon:” Çka
unë s`di s`do më nxijë”, Dhe kjo po që funksiononte shekuj më parë kur bota
ishte e stërmadhe por sot vlenë:” Çka unë s`di s`do më shkrijë.”.
Të mbrojmë vehten është detyrë e gjithsecilit tashmë
dhe jo nevojë. Jeta në shekullin 21 është tashmë mbijetesë dhe mëshira është e
pakët mos t`ia lejojë vehtes të dëmtohemi apo edhe të bëhemi viktimë për shkak
të saj.
Besimi është i mirë vetëm kur ekziston kontrolli.
Shkruan:
Lorenc Berisha, konsulent privat sigurie.
No comments:
Post a Comment